Hoe veel kleine uren een groot verschil maakten
Wist je dat als iedere verzorgende één uur per week extra zou gaan werken, er geen personeelstekorten meer zijn in de zorg? Met deze wetenschap en de hulp van Stichting Het Potentieel Pakken ging Vierstroom Zorg Thuis aan de slag, met verrassend resultaat. Projectleider Irene Kasius vertelt.
Irene Kasius Projectleider Het Potentieel Pakken
‘Het was een enorme eyeopener’
Waarom is Vierstroom betrokken bij deze Het Potentieel Pakken-aanpak?
Stichting Het Potentieel Pakken wil talent van vrouwen meer inzetten en heeft dat uur extra werken als uitgangspunt genomen. Zij geven handvatten hoe je kunt zorgen voor meer werkuren. Vierstroom Zorg Thuis is natuurlijk geïnteresseerd, want ook wij hebben een tekort aan zorgverleners. Dus we zijn aangehaakt, eerst als proeftuin. Nu is het aanbieden van meer uren standaard onderdeel van onze werkwijze.’
Een uur, dat klinkt niet onmogelijk.
‘Precies. Met deze berekening wordt het probleem op onze arbeidsmarkt opeens overzichtelijk. Overigens moet ik wel toevoegen dat in die berekening van dat ene uur extra werken niet altijd gelet is op branches en specialisaties.’
Hoe zijn jullie begonnen?
‘Onder ruim tweehonderd medewerkers hebben we een enquête gehouden. Wat bleek? 15 procent wilde per direct graag meer werken en 68 procent was op zich tevreden met de huidige uren, maar wilde best meer werken als de randvoorwaarden veranderden.’
Dat zijn bemoedigende uitkomsten.
‘Het was een enorme eyeopener en met die wetenschap zijn we verder aan de slag gegaan. Het probleem zit voor veel medewerkers bij de roosters en piekuren. Bij Vierstroom hebben we voornamelijk te maken met korte stukjes werk en dat moet voor veel medewerkers handiger ingedeeld worden. Dus maatwerk is geboden.’
Hoe pakken jullie dat aan?
‘Alle teams starten Het Potentieel Pakken-traject met een teamgesprek. Er wordt gesproken over de praktische problemen, maar ook over bewustwording. Want waarom is voor veel mensen werken in deeltijd de norm? De levensfase speelt een grote rol. De jonge collega’s willen vaak meer uren maken. Bij hen zijn de extra inkomsten en de mogelijkheid tot ontwikkeling de motivatie. Terwijl de collega’s met kinderen juist een stapje terug willen doen. Maar als de kinderen groter worden, is er weer mogelijkheid tot groei in de uren.’
Dus medewerkers kunnen nu aangeven dat ze meer willen werken en jullie zorgen dat de omstandigheden goed zijn?
Daar komt het in het kort op neer. Er zijn natuurlijk vele heilige huisjes die ontstaan door historie en persoonlijke voorkeuren. Maar door met een nieuwe bril naar roosters en werkverdeling te kijken, blijkt bijvoorbeeld dat mevrouw Jansen prima om twee uur geholpen kan worden, terwijl dat al jaren om tien uur gebeurde. Als iedereen de goede wil heeft, blijkt dat we ver komen.’
Uiteindelijk is toch iedereen geholpen met dit maatwerk?
‘Jazeker. Meer uren betekent meer inkomsten en meer persoonlijke groei, maar ook dat we meer cliënten kunnen helpen. En dat is toch waarom we dit werk doen. Ik hoor ook van collega’s dat ze door de aangepaste roosters meer zorg kunnen verlenen. En dat is maatschappelijk natuurlijk ook relevant.’
Harde cijfers
1.900.000
Nederlandse vrouwen zijn niet economisch zelfstandig
daalt de koopkracht van vrouwen het eerste jaar na een echtscheiding
van de Vierstroom-arbeidscontracten is voor 25 uur of minder
van de Vierstroom-collega’s is alleenstaand met kinderen
Resultaten Vierstroom Zorg Thuis
extra uren per week
2
nieuwe fulltime collega’s door deze nieuwe aanpak te noemen in de vacatureteksten
collega’s die eerder hadden aangegeven te willen uitstromen of vervroegd pensioen overwegen, zijn gebleven
Weten of meer uren loont? Gebruik de werkberekenaar
Nieuw en makkelijk is de werkurenberekenaar. Met deze online tool bereken je wat de gevolgen zijn van meer werken. Je krijgt overzichtelijk wat de gevolgen zijn van extra uren voor bijvoorbeeld toeslagen. Het is belangrijk om dat eerst uit te zoeken, om onaangename verrassingen te voorkomen. Maar het kan ook verrassend goed uitvallen! Het kan ook verstandig zijn om een bruto-nettoberekening te laten maken door de administratie. Die is preciezer. Meer uren werken loont trouwens ook in andere opzichten: het levert je straks meer eigen pensioen op en bij zaken als arbeidsongeschiktheid is je vaste aantal uren het uitgangspunt voor een eventuele uitkering.
Voordelen van meer werken
Twee tot vier uur extra per week maakt al een enorm verschil – niet alleen voor de personeelstekorten, maar ook voor werknemers. Het salaris gaat omhoog en er wordt meer pensioen opgebouwd. Daarnaast is er meer tijd voor ontwikkeling, wat weer gunstig is voor doorgroeimogelijkheden. Bovendien zijn cliënten er blij mee: meer vaste gezichten die hun situatie al kennen en dus een betere kwaliteit zorg bieden.
‘Meer uren betekent meer inkomsten, maar ook meer cliënten kunnen helpen’
Advies voor de ministers
Bijna een kwart van de zorgmedewerkers wil een groter contract van gemiddeld zes uur per week meer. Dit zijn met name vrouwen met een contract van minder dan 25 uur per week. Dat concludeert stichting Het Potentieel Pakken op basis van onderzoek onder 17.500 zorgmedewerkers en ‘proeftuinen’ bij twee zorginstellingen, waaronder Vierstroom Zorg Thuis. De bevindingen werden gebundeld in het rapport Het Potentieel Pakken in de Zorg. Vorig is jaar is dit rapport overhandigd aan minister Ingrid Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zijn nam het rapport aan, mede namens VWS-minister Hugo de Jonge.
Esmeralda van Nieuwkerk (22) Verpleegkundige in de wijk
‘Meer uren tellen straks voor mijn pensioen, en nu voor het vakantiegeld’
‘Ik maakte sowieso overuren’
‘Eerlijk gezegd maakte ik altijd veel overuren, dus in de praktijk merk ik die twee extra uren niet eens. Maar toen gingen we op het werk praten over de tekorten in de zorg en dat het echt een verschil maakt, die extra uren. Ook werd me verteld dat het uitmaakt: overuren of extra uren op je contract. Later, voor mijn pensioen, maar ook nu, voor mijn vakantiegeld. En toen dacht ik: waarom ook niet? Ik had er zelf nooit zo over nagedacht. Op zich zou ik later best nog wel meer uur willen werken, bijvoorbeeld 32. Maar dan moeten het goede werktijden zijn. Nu is het qua planning te lastig. Als ik nu een dubbele dienst draai, dan is een vollere werkweek erg zwaar.’
‘De achtuursdiensten zijn heel prettig’
‘Meer werken stond sowieso op de planning. Ik doe hbo-v en in verband met de opleidingsuren zijn de uren opgehoogd. Een wijkverpleegkundige werkt minimaal 28 uur. De achtuursdiensten zijn heel prettig, dat vinden de meeste van mijn collega’s ook. Al had het veel voeten in aarde. Het heeft grote consequenties voor de planning. Ook voor de cliënten is het wennen. Ze worden nu niet meer standaard op het vertrouwde tijdstip geholpen. Zwachtelen en injecteren kan vaak ook prima ’s middags. Dus we hebben kritisch gekeken hoe we de zorgtaken indelen. Door de personeelstekorten hebben we in die drukke ochtendshift vaak invallers. Het voordeel van de acht uursdiensten is dat we met het vaste grotere team meer cliënten kunnen helpen in de middaguren. Dat is beter voor iedereen: vertrouwde gezichten, het dossier is bekend en geen verwarring in de overdacht. Nieuwe cliënten vinden het geen probleem hoe de zorg is ingedeeld, die zijn gewoon blij dat er hulp is.’
Brenda Exterkate - van Dalen (51) Wijkverpleegkundige i.o.
‘We helpen meer cliënten in de middaguren, dat kan prima’